اختلال شخصیتی چه علائمی دارد و راه‌های درمانش چیست ؟

اختلال شخصیتی چه علائمی دارد و راه‌های درمانش چیست ؟

اختلال شخصیت به مشکلات روانشناختی گفته می‌شود که این اختلال باعث بروز مشکلات فراوانی در زندگی فرد می‌شود . فرد می‌تواند از یک متخصص برای کنترل و درمان این اختلالات کمک بگیرد .

اختلال شخصیتی چیست ؟

اختلال شخصیتی یک حالت روانی است که در آن الگوی ثابتی از رفتار ، احساسات و تفکرات یک فرد به طور پایدار در طول زمان و در موقعیت‌های مختلف مشاهده می‌شود . این اختلال می‌تواند بر روی زندگی فرد تأثیرات جدی و مهمی داشته باشد و باعث مشکلات در روابط ، کارآیی و کیفیت زندگی عمومی شخص مبتلا شود .

 علائم اختلال شخصیتی بسته به نوع آن متفاوت هستند ، اما برخی از علائم مشترک عبارتند از:

1. ثبات نداشتن الگوی رفتاری : افراد مبتلا به اختلال شخصیتی معمولاً الگوهای رفتاری ثابتی ندارند و در مواقع مختلف رفتارهای متناقضی از خود نشان می‌دهند . به عنوان مثال ، چنین فردی می‌تواند یکبار خیلی مهربان و مسالمت‌آمیز باشد و در موقعیتی دیگر ناراحت شده و به طور ناگهانی عصبانی و خشن شود .
2. مشکل در روابط میان فردی : افراد مبتلا به اختلال شخصیتی دچار مشکلاتی در برقراری و حفظ روابط میان فردی هستند . آنها ممکن است مورد انتقاد دیگران قرار گیرند ، روابط نزدیک را نگه ندارند یا به دلایل دیگر با مشکلات عاطفی و ارتباطی روبرو شوند . به طور مثال ، شخص ممکن است به طور مداوم درگیر مناقشات و درآمیزهای بیشمار با دیگران باشد و نتواند روابط پایداری را با افراد دیگر حفظ  کند .
3. نگرش‌های متطرف و سوءاستفاده از دیگران : افراد مبتلا به اختلال شخصیتی ممکن است تمایل به داشتن نگرش‌های متطرف و افراطی داشته باشند . آنها ممکن است از دیگران بهره‌برداری کنند ، از آنها سوءاستفاده کنند یا روابط را براساس منافع شخصی بسازند . به عنوان مثال ، فرد ممکن است از دیگران بهره‌برداری کند و از آنها برای تحقق خواسته‌های شخصی خود سوءاستفاده کند .

انواع اختلال شخصیتی :

انواع مختلفی از اختلال شخصیتی وجود دارند ، که هرکدام با ویژگی‌ها و الگوهای رفتاری خاص خود همراه هستند . برخی از انواع رایج اختلال شخصیتی عبارتند از  :

• اختلال شخصیتی افراطی-وابسته : در این نوع ، افراد دارای نگرشی بسیار وابسته و نیازمند نسبت دیگران هستند و همواره ترس از تجربه رفتارهایی مانند رها شدن در رابطه را دارند .
• اختلال شخصیتی نرمال-بی‌انعطاف : در این نوع ، افراد دارای الگوهای رفتاری محدودی هستند و قادر به سازگاری مناسب با تغییرات در زندگی نیستند .
• اختلال شخصیتی نارسیسیستی : افراد مبتلا به این نوع اختلال شخصیتی بیش از حد خودشیفته هستند و تمایل به تحمیل ارزش خود به دیگران دارند .

درمان اختلال شخصیتی:  

درمان اختلال شخصیتی معمولاً با استفاده از روش‌هایی مانند مشاوره روانشناختی و درمان دارویی صورت می‌گیرد . هدف اصلی درمان این اختلال ، کمک به فرد برای تغییر الگوهای رفتاری نامطلوب و بهبود روابط اجتماعی و عاطفی است .

اختلال شخصیتی یک وضعیت روانی پیچیده است که می‌تواند بر زندگی فرد تأثیرات مهمی بگذارد . با تشخیص صحیح و درمان مناسب ، فرد مبتلا به این اختلال می‌تواند بهبودی چشمگیری در کیفیت زندگی خود را تجربه کند .  بهره‌گیری از روش‌های درمانی متناسب و کمک حرفه‌ای از جانب متخصصان به عنوان عوامل کلیدی در مدیریت این اختلال مطرح می‌شوند .

اختلالات شخصیت را جدی بگیرید!!!

 آیا از هر 5 نفر ایرانی یک نفر در زندان اختلالات شخصیت گیر کرده است ؟

اخیرا دکتر رضا محمدی ( روانپزشک ) و همکاران ایشان شیوع اختلالات شخصیت در ایران  را بررسی کرده‌اند . همچنین مشخص کردند چه کسانی در چه شرایط اقتصادی ، اجتماعی بیشتر دچار این دسته اختلالات می‌شوند .

این مطالعه در ژورنال معتبر (springer link) چاپ شده است .

دیس تایمی (PDD- Dysthymia) :

یک اختلال خُلقی است که از همان مشکلات فیزیکی و شناختی افسردگی ، تشکیل شده است ؛ ولی با علائم طولانی‌تر .

اضطراب ، شکایات جسمانی شایع ترین اختلالات همراه با اختلال شخصیت در ایران هستند و مصرف الکل با کمترین اختلال همراه ، مشاهده شده است . بطور کلی دیس تایمیا بیشتر از هر اختلال دیگری با اختلالات شخصیت دیده می ‌شود . طبق این پژوهش تقریبا  از هر 5 نفر ایرانی  یک نفر در زندان اختلالات شخصیت گیر کرده است که در مقایسه با سایر کشورها عدد بالایی است .

این پژوهشگران بالینی پرسشنامه چند محوری میلون ( ویرایش سوم) را روی 48000 ایرانی که با روش نمونه گیری دقیق انتخاب شده بودند را اجرا کردند . نتایج نشان داد :

هر چه فرد تحصیل کرده‌تر باشد احتمال تشخیص اختلال شخصیت در او کمتر است . هر چند برای اختلالات شخصیت خود شیفته و نمایشی بر عکس این قضیه صادق است .

با تحصیلات بیشتر احتمال تشخیص اختلال شخصیت خود شیفته و نمایشی هم بیشتر است .

اختلال شخصیت پارانویید ، اسکیزویید ، اسکیزو تایپی با حدود 2% کمترین شیوع را در میان ایرانیان دارند .

اختلال شخصیت  افسرده ، خود آزارگر و منفی‌گرا به ترتیب ¾% 2%و 4% در میان ایرانیان شایع هستند .

اختلالات شخصیت در زنان بیشتر از مردان و در شهرنشینان بیشتر از روستاییان شایع است .

شیوع اختلال شخصیت حدود 18% است . اختلالات شخصیت وابسته ، اجتنابی ووسواسی- جبری با شیوع نزدیک به 10% شایع ترین اختلالات شخصیت در جامعه ایرانی هستند .

اختلالات شخصیت ضد اجتماعی ، خود شیفته ، نمایشی و مرزی حدودا 5/5% شیوع دارند .